Wielkie nadzieje - Dickens i ekranizacje

Wielkie nadzieje są ekranizacją powieści (mam nadzieję, że powszechnie kojarzonej z tym autorem) Karola Dickensa. Właściwie kiedy słyszę Dickens, myślę David Copperfield, Oliver Twist, Klub Picwicka, Opowieść o dwóch miastach,  główny przedstawiciel angielskiej powieści XIX- wieku. Kojarzę właściwie, ale powinnam się przyznać i bić się z tego powodu w pierś, że nie przeczytałam żadnej z tych powieści, a jedynym utworem Dickensa w formie pisanej, (nie zekranizowanej) z którym się zapoznałam była Opowieść wigilijna. (Jest to chyba najczęściej ekranizowany utwór tego autora w różnych wariantach (nawet przerobiony na komedię romantyczną (!) – patrz Duchy moich byłych z Matthew McConaughey. Chyba ta uniwersalna moralizatorska opowieść wciąż znajduje się w kanonie lektur szkolnych). Oczywiście Dickens dorobił się nie byle jakich innych ekranizacji - sam Roman Polański zekranizował Olivera Twisa. BBC podobnie jak wszystkie utwory Jane Austen również zrealizowała adaptacje głośniejszych dzieł Dickensa (Mini serial Wielkie nadzieje, Mała Dorit, Oliver Twist). Nie dziwi chyba już nikogo kolejna i kolejna adaptacja znanych powieści. Daleko szukać nie trzeba, ot przykłady z ostatniego roku: Anna Karenina, Nędznicy, Jane Eyre, Wichrowe wzgórza. Odnoszę ostatnio wrażenie, że żyjemy w czasach ekranizacji wszystkiego (gier, komiksów, powieści) a oryginalne scenariusz pisze już tylko Woody Allen i QuentinTarantino…

Jednak plusem ekranizacji jest fakt, że mamy gwarancję zapoznania się z historią, w której wszystkie wątki maja sens, postaci nie są papierowe, a często oglądamy opowieści uniwersalne. (Kto ogląda seriale cieszące się niesłabnącą popularnością wie do jakich absurdów potrafią się czasami posunąć scenarzyści zmuszani do sztucznego przedłużania Loosów tworzonych serialowych postaci). Wielkie nadzieje opowiadają losy Philipa Pirripa, nazywanego przez wszystkich Pip, sieroty wychowanego przez jego siostrę i kowala, chłopca o szlachetnym sercu, skorego do pomocy uciekinierowi. W wyniku zachcianki pewnej damy, panny Havisham, poznaje świat bogatego domu, w którym bogata pani lubi patrzeć jak Pip gra w karty z jej wychowanką Estellą. Raz zaznawszy lepszego życia pragnienia serca młodego chłopca ulęgają zmianie. Wcześniej jedynie pragnął zostać kowalem, jak jego opiekun. Jednak po wizycie w wielkim domu jego aspiracje ulęgają zmianie, chce się uczyć, zostać dżentelmenem. Raz zaznawszy luksusów trudno wrócić do prostej chaty kowala. Los jednak sprawił, że gdy Pip dorósł został obdarowany majątkiem przez tajemniczego darczyńcę, przed nim były wielkie nadzieje.

Na wielkie nadzieje czekałam już od dawna, ale paradoksalnie nie ze względu na moje uwielbienie utworu Dickensa (Nie, z taką niecierpliwością czekałam na Annę Kareninę i Jane Eyre), ale ze względu na obsadę. W jedną z ról w tej ekranizacji wciela się Helena Bonham Carter (Panna Havisham). Szczególnie zainteresowały mnie zdjęcia, na których była pokazana w „barokowej” dziwacznej, tajemniczej stylizacji, czyli dokładnie w takiej wersji jaką Helenę lubię. Była postacią swoiście obłąkaną i nieodgadnioną, dla jej kilku specyficznych spojrzeń warto było zobaczyć ten film. Co ciekawe w Wielkich nadziejach występuje również Ralph Finnes (Magwich) a film ten wyreżyserował Mike Newell [Cztery wesela i pogrzeb, uśmiech Mony Lizy, Miłość w czasach zarazy, Książę Persji: piaski czasu (!)] i wszyscy brali udział w jednej lub więcej części filmów o Harrym Potterze  (Newell wyreżyserował Harry`ego Pottera i Czarę ognia, Finnes grał sami wiecie kogo, a Helena Bonham Carter grała Bellatrix Lestrange).

Film (jak i oczywiście z prawdopodobnie powieść, której nie przeczytałam) w moim odbiorze jest opowieścią o różnicy klas i tym samym przedstawieniem ówczesnego społeczeństwa (zachowanie grupy młodzieńców Zięby w Gaiku), o przedziwnych kolejach losu i dorastaniu. Jedno wydarzenie z życia potrafi odmienić los zwykłego chłopca. Jak niełatwo jest się dostosować do życia ludzi bogatych i jak jednocześnie łatwo popaść w długi poprzez nierozwagę. Jak niezwykle spłatają się losy bohaterów i jak wielką szkodę wyrządzić człowiekowi może oszustwo. I tu widać wielką powieść XIX- wieczną. Każde przedstawione wydarzenie ma znaczenie. Wszystko to zostało zrealizowane poprawnie. Londyn był zatłoczonym miastem, dom panny Havisham ciemny, przytłaczający, kostiumy przeciętne (jedynie strój Panny Havisham interesujący) choć fabuła nie jest ani wartka, ani porywająca. Historia bardzo dobra. Nie mogę ocenić, czy Wielkie nadzieje są wierną ekranizacją, ponieważ jak sie przyznałam nie przeczytałam książki, ale z pewnością jest to ekranizacja wielkiego dzieła, ale tylko dla wielbicieli kina historycznego/kostiumowego 7/10.

SPOILER-ZAKOŃCZENIE

Tajemniczym darczyńcom okazał się Abel Magwich, skazaniec, któremu pomógł Pip jako dziecko. Magwich odwdzięczył się za okazaną mu dobroć, wrócił do kraju by uczynić z Pipa dżentelmena ryzykując życiem (był poszukiwanym skazańcem). Magwich opowiada Pipowi swoją historię. Pomógł swojemu przyjacielowi Compeysonowi oszukać przed laty bogatą kobietę (Pannę Havisham). Compeyson go oszukał, kiedy ich złapano. Magwich został skazany na 14 lat, Compeyson  tylko na 2 jako dżentelmen o wcześniejszej nieposzlakowanej opinii. To Compeysona usiłował zabić, kiedy uciekł z galery. Magwich miał żonę i dziecko. Żona w rozpaczy zabiła żonę Compeyson (służąca Pana Jaggersa), mieli córeczkę. Jaggers oddał dziecko bogatej zrozpaczonej damie Pannie Havish - była to Estella. Estella wychowana na zimną kobietę przez Pannę Havisham (Ukradłam jej serce i w jego miejsce włożyłam lód) wychodzi za Bentley`a Drummle`a. Magwich ścigany przez policję musi uciekać z Londynu. Policji pomaga Compeyson. Podczas ucieczki łodzią w stronę statku Magwich, Pip i jego przyjaciel Pocket zostają dogonieni przez policję. Magwich i Compeyson wpadają do wody. Compeyson ginie, Magwich zostaje schwytany, potem skazany na powieszenie. Jednak umiera wcześniej w wyniku choroby. Na łożu śmierci Pip wyznaje mu, że jego córka żyje. Cały majątek, który miał Pip zostaje skonfiskowany. Pip ma długi, które spłaca kowal Joe. Joe żeni się Biddy. Pip postanawia ciężko pracować by oddać pieniądze Joe. Pip wraz z Pocketem handlują, zarabiają. Po latach Pip spotyka się z Estellą. Jej mąż zmarł dwa lata wcześniej. Pip i Estella się godzą. Koniec.