Niezgodna książka a film. Kolejna książkowa trylogia dla nastolatek na kinowym ekranie.

Kolejna książkowa seria dla nastolatek trafiła na ekrany kin. Lista tytułów, które wymienić wypada pisząc o ekranizacjach powieści dla nastolatek się wydłuża. I tak począwszy od Zmierzchu, nastał czas Igrzysk śmierci (Igrzyska śmierci, Igrzyska śmierci: W pierścieniu Ognia. Igrzyska śmierci: Kosogłos – premiera listopad 2014) a popularność tej serii skłania producentów do ekranizowania kolejnych (najlepiej trylogii). Nie zawsze film odnosi oczekiwany sukces i  po nakręceniu części pierwszej kolejne nie powstają. Taki los spotkał Piękne Istoty i wygląda na to, że również serię Dary Anioła. Pomimo klapy finansowej Darów Anioła: Miasto kości ponoć zdecydowano się jednak nakręcić kolejną cześć, ale data premiery jest ciągle przekładana, a planowana data premiery na rok 2014 wydaje się nierealna, ponieważ brak jakichkolwiek informacji z planu, czy teaserów.

Niezgodna jest ekranizacją części pierwszej z trzech powieści Veronicy Roth. W Polsce pierwsze wydanie pojawiło się w 2012 roku, ale w związku z premierą kinową oczywiście książkę wznowiono z kinową okładką. Wydawnictwo Amber wyda kolejne książki w tempie ekspresowym (należy kuć żelazo póki gorące, tfu póki głośno jest o tytule). Część druga Zbuntowana pojawi się w maju 2014, a trzecia Wierna w marcu 2014. Niezgodna porównywana jest do Igrzysk śmierci i najprawdopodobniej też ma szansę odnieść podobny sukces.

Plakat średni. Igrzyska maja lepsze

Ponownie mamy przedstawiony świat w niedalekiej przyszłości po wielkiej wojnie. By uniknąć walk ludzie są przydzielani zgodnie z predyspozycjami, charakterem do jednej z pięciu frakcji. Wybór frakcji wiąże się wyznawaniem konkretnych wartości i sposobem życia. Altruizm charakteryzuje się bezinteresownością, służbie innym, pomocą, wyzbyciem się siebie, dlatego też jest frakcją rządzącą. Altruiści są skromni, żyją prosto. Erudycja ceni naukę i inteligencję. Członkowie tej grupy studiują w bibliotece, tworzą wynalazki. Serdeczność reprezentuje optymizm i życzliwość. Serdeczni uprawiają rolę, ubierają się kolorowo. Prawość to pochwała uczciwości, a członkowie tej frakcji zawsze mówią prawdę. Nieustraszoność to życie na krawędzi, ciągłe ryzykowanie życia i udowadniane swojej odwagi. W wieku 16 lat młodzi ludzie z każdej frakcji muszą dokonać wyboru, czy pozostaną w tej, w której zostali wychowani, czy zmienią swój sposób życia. Pomóc w dokonaniu tego wyboru ma test przynależności sprawdzający predyspozycje, charakter. Test Beatrice wypadł niejednoznacznie. Jest Niezgodna, a niezgodność jest niebezpieczna. Po wyborze frakcji należy przejść okres nowicjatu, jeśli się nie podoła i nie sprawdzi w wybranej grupie zostaje się odrzuconym, bezfrakcyjnym (ludzie żyjący na ulicy, odrzuceni przez społeczeństwo).

Podobnie jak w Igrzyskach śmierci bohaterka podczas rytualnej ceremonii dokonuje wyboru, którego konsekwencje przez resztę filmu śledzimy. Słabością Niezgodnej, która wynika właściwie z fabuły samej książki jest brak napięcia i nierównomierne rozłożenie akcji. Przez większość czasu śledzimy etapy nowicjatu, to kolejne treningi, rywalizacja i próby odwagi oraz zawiązywanie przyjaźni przez bohaterkę. Tris (Dawniej Beatrice: nowa frakcja – nowe imię) ma wrogów, nowych przyjaciół i dzięki pomocy swojego instruktora Cztery stara się dostać do grupy nowicjuszy, która zostanie przyjęta to frakcji. Najciekawsze wydarzenia rozgrywają się dopiero w ostatnich 20 minutach filmu, gdzie ilość nieszczęść z którymi zmierzyć się musi bohaterka jest przytłaczająca. Nie ma ona czasu na rozpacz i łzy podczas gdy na początku filmu spokojnie śledziliśmy jak przez kilkanaście minut ćwiczy techniki walki (W przeciwieństwie do Igrzysk śmierci, gdzie etap treningu skrócono na rzecz pokazania akcji właściwej – Igrzysk i walki o życie). Jednak realizacyjnie i pod względem efektów specjalnych film trzyma wysoki poziom. Sceny symulacji i zobrazowania lęków są przedstawione bardzo dobrze. Widok zniszczonego miasta, pól uprawnych, wielkiego muru, zjazdu na linie z wysokości robią wrażenie. Pod tym względem jeśli porównywać część pierwszą Igrzysk i Niezgodną, Niezgodna zdecydowanie jest pod względem wizualnym bardziej interesująca. Film nie jest tak brutalny jakby można się spodziewać po opisach zawartych w powieści. Na ekranie widzimy kilka sińców i trochę krwi, na kartach powieści mowa była o przeraźliwie opuchniętej twarzy, kałuży krwi, bliznach. Mocną stroną Niezgodnej są również dialogi, niektóre dosłownie przeniesione z książki, cześć z nich jest zabawna, rozładowuje napięcie (-Mam na imię Cztery. – A co jeden, dwa i trzy były już zajęte? Scena gdy Tris wskakuje do pociągu i jadą na gry wojenne, a Eric zwyczajnie się zgadza na jej udział – jego mina bezcenna).

Wybór aktorów do ról pierwszo i drugoplanowych w większości jest bardzo udany. Postaci Erika i Cztery są dokładnie takie jak w książce. Eryk ma kolczyki na twarzy jest bezwzględny i bardzo dobrze zbudowany. Natomiast Cztery aktualnie jest moim numerem jeden ze wszystkich postaci męskich z zekranizowanych książek dla nastolatek. Theo James wcielił się w tę rolę znakomicie, jego spojrzenie i minimalna mimika na twarzy (uniesienie kącika ust, drżenie gardła, momentami puste ostre spojrzenie, przenikający wzrok, zakłopotanie - ogromny wachlarz emocji) tworzy tę postać dokładnie taką jaka była w książce. Postać Christiny przytłoczyła nieco role męskie drugoplanowe Ala i Willa i jest ona najbardziej zindywidualizowaną przyjaciółką Tris. Postać Caleba jest najbardziej nijaka i właściwie najbardziej "niewidoczna" ze wszystkich. Petera wyobrażałam sobie jako bardziej bezwzględnego i większego. Warta uwagi jest rola Kate Winslet (no jednak zdobywczyni Oscara) w roli szefowej Erudytów Jeanine. Bardzo dobrze zagrana oschłość bezwzględność i ślepa wiara w we własne przekonania. Na szczęście również najważniejsza postać filmu czyli Tris, a w tej roli Shailene Woodley nie rozczarowuje. Shailene moim zdaniem daje sobie radę równie dobrze jak Jennifer Lavrence w pierwszej części Igrzysk. Odgrywa swoją bohaterkę bardzo przekonywająco i na jej twarzy możemy odnaleźć determinację, niepewność, smutek i rozpacz (w przeciwieństwie do Christen Stewart, wypada również lepiej niż Lily Collins w Mieście kości). Jedynym dysonansem castingowym jest tu jednak widoczna znaczna różnica wieku pomiędzy Tris a Cztery. Według książki Tris ma 16 lat (w co można uwierzyć patrząc na Shailene z jej twarzą typu baby face choć aktorka ma 22) a Cztery 18 (i w to niestety trochę trudniej uwierzyć patrząc na Theo – aktor ma 29. Jest „zbyt” dorosły). Mimo to ich wspólne sceny wypadają całkiem dobrze.

Film w całości oceniam na 7/10. Ekranizacja jest wierna pierwowzorowi z niewielkimi zmianami i w pełni satysfakcjonująca. W książce raziło mnie szybkie rozwiązanie akcji walk na kilkunastu stronach i liczyłam, że w filmie bardziej to rozbudują (dodano jedną scenę). 

Lektura kolejnej części książki jeszcze przede mną, ale domyślam się, że podobnie jak w części drugiej Igrzysk może czeka nas więcej militarnych wydarzeń. Ciekawe jest, że w ekranizacjach, które zaliczyły porażki zmieniono wiele fabularnych wątków (w Pięknych istotach duże zmiany w zakończeniu filmu, podobnie w Mieście kości) i filmy te nie odniosły sukcesu, a te które są bardzo wierne oryginałowi cieszą się większą popularnością. Pytanie, czy materiał oryginału w przypadku „porażek” zdaniem scenarzystów wymagał poprawek i dlatego dokonano zmian, co i tak nie pomogło tym produkcjom, czy może właśnie te zamiany zadecydowały o porażce?

Dla osób, które ani nie widziały filmu, ani nie czytały książki: 

SPOILER ALERT, 

dalej zdradzam istotne fabularne szczegóły.

Jak wspomniałam fabularnie Niezgodna jest wierna oryginałowi, ale wprowadzono kilka zmian. Z oczywistych względów pominięto kilka wątków (brak czasu na pokazanie wszystkiego), ale też zmieniono kilka szczegółów (niektóre niepotrzebnie). 
Poniżej wymieniam różnice między książką a filmem:

• Test przynależności. W filmie nie ma pokazanej sceny wykluczającej u Tris prawość. Test w filmie kończy się na tym jak rzuca się by powstrzymać psa przed zaatakowaniem dziewczynki. W książce był jeszcze jeden test -  rozmowa z mężczyzną w autobusie, któremu Tris skłamała, że nie zna postaci z nagłówka gazety.
• Bark sceny gdy Tris wraca do domu po teście i spotyka bezfrakcyjnego, który ją zaczepia i prosi o jedzenie, a potem radzi by „wybrała dobrze”.
• W książce w pierwszej rundzie walk tuż po przybyciu do Nieustraszonych Tris nie musiała walczyć, ponieważ liczba nowicjuszy była nieparzysta. W filmie walczy jako pierwsza.
• W filmie nie ma dnia wizyt. Zamieniono to na potajemne spotkanie Tris z matką, która ją zaczepia podczas rozładowywania towaru i pyta ją o wynik testu. Matka w filmie nic nie mówi Tris o wiadomości dla brata, by Caleb sprawdził skład nowego serum. W filmie Tris potem odwiedza brata bez większego powodu. Zmiana miałaby sens (pokazanie zupełnego wyizolowania frakcji, ale sensu nie było w pominięciu wiadomości dla Caleba, skoro i tak jest w filmie pokazana scena rozmowy rodzeństwa w bibliotece). Z samej wyprawy do siedziby Erudytów Tris w książce musiała się tłumaczyć Erikowi i wtedy Cztery ją chronił, tłumacząc, że zaszło pomiędzy nimi nieporozumienie bo Tris chciała go pocałować i dlatego uciekła. W filmie nie ma tego wątku. Tris zwyczajnie wraca bez problemów do Nieustraszonych.
• W filmie dodano element skreślenia Tris z listy. W filmie po walce z Peterem, gdy Tris dochodzi do siebie Christina mówi jej, że Eric ja skreślił z listy. Tris jednak mimo to biegnie za wszystkimi by wziąć udział w grach wojennych. W książce nie było takiego wątku.
• Rozbudowano postać Jeanine. Tris w książce ją poznaje dopiero gdy odwiedza budynek Erdytów i zostaje do niej zaprowadzona. W filmie Jeanine pojawia się już na ceremonii wyboru i rozmawia z Tris.
• Tris w książce robi sobie 3 tatuaże. Pierwszy to kruki symbolizujące każdego członka jej rodziny, potem robi sobie jeszcze symbole altruizmu i nieustraszonych. W filmie pokazany jest tylko jeden. Raczej istotne pominięcie. W scenie gdy Tobias (Cztery) pokazuje Tris swoje tatuaże (ma symbole wszystkich frakcji) a Tris miała już symbole dwóch pokazywało to, ze myślą podobnie.
• Brak postaci Edwarda. W książce Peter wbija Edwardowi nóż w oko, ponieważ był dla niego konkurencją. W filmie pominięto ten watek i tym samym w filmie Peter nie wydaje się aż taki straszny i bezwzględny.
• Brak wątku miłosnego pomiędzy Christiną w Willem. W książce Christina zwierza się Tris, że ona i Will się pocałowali, Tris jej wtedy nie mówi o niej i o Cztery.
• Podczas gier wojennych ostatecznie w książce pomimo tego, że to dzięki Tris udało im się dotrzeć do kwatery przeciwnika, to Christina zdobywa flagę. W filmie flagę zdobywa Tris i jej jest przypisane całe zwycięstwo.
• Wspólne ćwiczenie Symulacji Tris i Cztery. W Filmie ma to większy sens. W książce Tris tylko obserwowała Tobiasa jak on przezwycięża swoje lęki.
• W filmie pominięto motyw treningów przezywania lęków egzaminatorki (Lauren).
• Inaczej wygląda końcowy test Trist w symulacji strachu. W filmie Tris broni się przed krukami ogniem. W książce strzela do nich z pistoletu. Brak w filmie sceny zmagania się z wodą i skałami. Scena walki z ogniem: w książce spada deszcz, w filmie Tris przepala więzy. W książce Tris walczy z lękiem przed uprowadzeniem. W filmie to pominięto. Scena strachu bliskości z Tobiasem: w książce Tris mu mówi, że nie będzie z nim spała w symulacji i się śmieje. W Filmie broni się przed nim i go uderza (zmiana na plus). W filmie pokazano 4 lęki Tris, a miała ich w książce siedem. W książce najmniej lęków miał Tobias - dlatego przyjął imię: Cztery.
• Gdy Cztery i Tris zostają złapani podczas już walk i zabijania Altruistów Jeanine każe zabrać Cztery do Testów a Tris zabić. W filmie żołnierze wyprowadzają Tris na zewnątrz i planują ją zastrzelić. W książce zaprowadzono ja do pokoju, gdzie planowano ją utopić, ale uratowała ją matka.
• W książce po scenie rozdzielenia Tris i Tobiasa Jeanine już więcej się nie pojawia. W filmie zwiększono jej rolę. W centrum gdzie kierowano symulacją w książce był tylko Tobias. W filmie dodano całą scenę walki z Jeanine i zmuszenie jej do przerwania symulacji - zmiana na plus. Większy ma sens to, że to ona tym wszystkim sterowała, a nie to, że zaprogramowała Tobiasa do robienia tego.
• Zakończenie. W filmie po powstrzymaniu Jeaninne i symulacji uciekają. Caleb, Tris, Tobias, Marcus i grupa nieustraszonych jadą w stronę muru. W książce po tym jak Tris budzi Tobiasa wracają do Caleba i Markusa (Tris ma ze sobą płytkę z programem do manipulacji), jadą schronić się u Serdeczności.

Dla fanów Niezgodnej. W Polsce są plany zorganizowania zjazdu

Link FB

Link blog