niedziela, 29 czerwca 2014

Co by było gdyby - czyli zestawienie filmów z wątkiem podroży w czasie



Filmy z wątkiem podróży w czasie najczęściej odpowiadają na pytanie Co by było gdyby coś zmienić/Co byłoby gdyby coś się nie wydarzyło...Filmy podejmujące wątek podróży w czasie można by podzielić na kilka kategorii. Najczęściej bohaterowie cofają się w czasie, dużo rzadziej na ekranie możemy zobaczyć wyprawy w przyszłość. Paradoksalnie cofanie się w czasie jest o wiele bardziej nośnym filmowym tematem, a filmów w których ktoś wybiera się w przyszłość jest o wiele mniej (i najczęściej w tym przypadku mamy do czynienia z wersją gdy w przyszłość wybiera się ktoś ze współczesnej perspektywy z przeszłości, a akcja filmu dzieje się w "naszej" teraźniejszości, całość fabuły opiera się na zdziwieniu przybysza z przeszłości współczesnością, szczegóły poniżej w zestawieniu). Wyprawy w przeszłość zazwyczaj występują w dwóch wariantach. Ktoś cofa się w czasie by celowo zmienić przyszłość, bądź bohater cofa się w czasie przez przypadek i zmienia drobny szczegół, a następnie musi to naprawić by historia "wróciła" na właściwy tor. Cały koncept cofania się w czasie w tym przypadku opiera się głównie na tym, że bohater wie co ma lub co powinno się wydarzyć i jego działania są determinowane ta wiedzą.  Koncept ten najczęściej wiąże się ze "spotkaniem młodszej wersji samego siebie", bądź "młodszej wersji swoich przyjaciół" i dzięki informacji z przyszłości przekonywaniu tego kogoś by pomógł nam wypełnić cel podróży. (np. X-Men, Powrót do przyszłości, Looper) Scenariusze opierające się o koncept podróży w czasie wymagają ogromnej konsekwencji oraz dbania o szczegóły, by "wszystko się zgadzało" i niestety największą słabość w tej kategorii wykazują filmy będące częścią jakiejś serii (X-Men, Faceci w czerni). Jeśli bohater X spotkał bohatera Y to dlaczego nigdy w przyszłości (innych filmach z serii) bohater Y nie wspomniał o tym? (Faceci w czerni). Jeśli bohater Y zmienił przyszłość, to jak w ogóle doszło do tego że w przyszłości cofnął się w przeszłość? (teoria kilku równoległych wersji "przyszłości" - De ja vu) Filmy, w których okazuje się, że przyszłość w której żył bohater okazuje się konsekwencją jego prób zmienienia przyszłości (np. Looper).
Ponieważ jednak są tytuły i serie filmowe, które wykorzystują kilka z wymienionych powyżej opcji, jak również filmy, które nie dosłownie są związane z wątkiem podróży w czasie (niemniej wykorzystują związany z tym motyw "ktoś wie, co ma się wydarzyć"), a w przypadku innych trudno byłoby zakwalifikować je pod jedną z kategorii, w poniższym zestawieniu prezentuję układ chronologiczny (od filmów najnowszych ku tym starszym) z odpowiednim komentarzem.

Hot Tub Time Machine 2


Kontynuacja pokręconej komedii, w której grupa przyjaciół może podróżować w czasie za pomocą jacuzzi. W filmie jest mnóstwo odniesień do oklepanych wątków związanych z podróżami w czasie. Bohaterowie wypominają Teminatora, Fringe, Loopera. Jest motyw "migania" postaci, kiedy jej egzystencja jest zagrożona. Na początku możemy zobaczyć co grupa nieudaczników zrobiła z wiedzą jaką mieli z przyszłości. Dobry motyw paradoksu i zapętlenia. Tym razem bohaterowie wybierają się w przyszłość. Przede wszystkim to jednak komedia kumpelska z poziomem żartów "klozetowym".

Na skraju jutra 2014



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości. Wariant dzień świstaka (patrz niżej Dzień świstaka)
Cage wciąż na nowo przeżywa ten sam dzień. Cofa się w czasie i posiadając wiedzę o tym co ma się wydarzyć próbuje przeżyć i zwalczyć najeźdźców. Więcej tutaj.


X-Men: Przeszłość która nadejdzie 2014


Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości.

Wolverine cofa się w czasie by powstrzymać Mistique przed zabiciem i zmienić przyszłość. Więcej tutaj

Przeznaczenie 2014



Kategoria: Cofanie się w czasie próba zmienienia przyszłości.

Pozornie film o podróżach w czasie w celu powstrzymania zamachowca bombowego. Bardziej film o paradoksie czasowym,. Czy to co się wydarzyło w przyszłości nie jest już efektem podróży w czasie? Czy przypadkiem nie musimy cofnąć się w czasie by przyszłość jaka znamy pozostała niezmieniona? Więcej tutaj.

Pierwszy raz jeszcze raz 2014



Kategoria: Cofanie się w czasie i próba zmienienia przyszłości. Wariant Dzień świstaka.

Głupiutka komedia o nastolatku. Chłopak wciąż przeżywa ten sam dzień, w którym nic mu nie wychodzi. Głupie, przewidywalne i jak w każdym tego typu filmie bohaterowi w pewnym momencie wszystko jedno co robi i wszystkich obraża ponieważ nie spotkają go za to konsekwencje kiedy dzień się "zresetuje" do czasu aż zrozumie, że pętla się zakończy wtedy, gdy zrobi tego dnia wszystko jak trzeba.

Czas na miłość 2013



Kategoria: Cofanie się w czasie i próba zmienienia przyszłości. Wariant Dzień świstaka.

Tim posiada zdolność cofania się w czasie i wielokrotnie zmienia swoje życie poprzez wprowadzanie drobnych zmian w swoim poprzednim postępowaniu. Więcej tutaj

Faceci w czerni 3 2012



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba naprawienia zmian w przeszłości by teraźniejszość nie uległa zmianie.

Kosmiczny przestępca cofa się w czasie by zabić agenta K. Agent J musi cofnąć się w czasie by go powstrzymać.Więcej tutaj.

Looper- pętla czasu 2012



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości

Bohater cofa się w czasie by zabić małego chłopca, który w przyszłości ma stać się szefem grupy przestępczej. Więcej tutaj.

Kod nieśmiertelności 2011



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości. Wariant Dzień świstaka

Bohater kilkakrotnie cofa się w czasie i próbuje powstrzymać terrorystę przed wysadzeniem pociągu. Fabularnie film nieco odbiega od standardowego schematu podróży w czasie, ponieważ Jake ma tylko kilkanaście minut na zmianę przyszłości i jego działania są niezwykle ograniczone. 

Hot Tub Time machine (Jutro będzie futro)


Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości (powrotu do przyszłości).

Grupa przyjaciół na szalonej imprezie przenosi się w przeszłość za pomocą jacuzzi. mając wiedzę z przyszłości próbują zmienić swoją przeszłość. Pokręcona kumpelska komedia. 

Zaklęci w czasie 2009



Kategoria: Cofanie się w czasie. Brak możliwości zmiany przyszłości.

Bohater cofa się w czasie, ale tego nie kontroluje. Nigdy nie wie kiedy nagle się cofnie i gdzie. Dzięki jednak tej zdolności poznaje pewną kobietę i na przestrzeni lat spotykają się choć bohater jest wtedy w różnym wieku. 

Deja Vu 2006



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości.

Bohater, policjant próbuje powstrzymać przestępcę przed wysadzeniem statku wycieczkowego. Dobry scenariusz na poziomie zazębiania się teraźniejszości ze zmianami spowodowanymi przez bohatera w przeszłości.

Krucjata w dżinsach 2006



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba powrotu do przyszłości

Pewien nastolatek przez przypadek cofa się w czasie do Średniowiecza. Staje się on częścią krucjaty dziecięcej. Wykorzystując swoją wiedzę z przyszłości pomaga dzieciom przeżyć, stajać się tym samem częścią historii.

Harry Potter i więzień Azkabanu 2004



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmiany przyszłości.

Jest to trzecia cześć serii o Harrym Potterze. Harry, Ron i Hermiona cofają się w czasie za pomocą magicznego zegarka. W przeciwieństwie do wielu innych filmów w uniwersum Harrego Pottera bohaterowie cofając się w czasie nie mogą być przez nikogo zobaczeni, wejść w interakcją z innymi bohaterami. Na poziomie jednego filmu (książki) wszystko się zgadza, ale niestety w kontekście pozostałych części wzbudza wątpliwość, dlaczego nigdy więcej nie zastosowano w kolejnych częściach tego zegarka?

Efekt motyla 2004



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości. Wariant Dzień świstaka

Bohater odkrywa, że dzięki odczytywaniu swoich zapisków w dzienniku może cofnąć się w czasie. Kilka razy zmienia swoje postępowanie w kluczowych monetach swojego życia by poprawić swoją przyszłość. Film doczekał się kolejnej części (ten sam koncept inni bohaterowie) w roku 2006 i 2009.

Oszukać przeznaczenie 2003



Kategoria: Próba zmienienia przyszłości

Nie jest to typowy film z kategorii podróży w czasie, jednak wpisuje się w schemat " bohater wie co ma się wydarzyć i próbuje zmienić przyszłość". Bohater ma wizję katastrofy samolotu, dzięki temu wysiada z samolotu i zmienia przewidziana dla niego i innych osób przyszłość. Następnie przewiduje kolejne śmierci i próbuje je powstrzymać. Nakręcono kolejne części (inne katastrofy) w roku 2003, 2006, 2009, 2011. Więcej tutaj.

Goście w Ameryce 2001



Kategoria: Wyprawa w przyszłość (postaci z przeszłości) zdziwienie nowoczesnością.

Dwóch średniowiecznych rycerzy trafia do współczesnego Nowego Jorku. Dziwią się nowoczesnym wynalazkom, techniką. Bohaterka pomaga im się zaadoptować i wrócić do przeszłości.

Kate i Leopold 2001



Kategoria: Wyprawa w przyszłość (postaci z przeszłości) zdziwienie nowoczesnością.

Angielski arystokrata z  XIX wieku trafia do współczesnego Nowego Jorku. Leopold poznaje Kate, która pomaga mu odnaleźć się we współczesności.


12 małp 1995



Kategoria: Cofanie się w czasie z przyszłości. Próba zmiany przyszłości.

Bohater przybywa z przyszłości i trafia do współczesności próbując wydarzenia, uprzedzić to, co ma się dopiero wydarzyć. Z perspektywy widza bohater przybywa z przyszłości. Nie wiemy (nie jest pokazane) jak wygląda jego przyszłość.

Dzień świstaka 1993



Bohater wciąż i wciąż przeżywa ten sam dzień w pewnym małym miasteczku. Każdego dnia zmienia jakiś szczegół, co sprawia że kolejne wydarzenia dnia toczą się inaczej. Dzięki kolejnym próbom udaje mu się zdobyć kobietę, uratować kilku osobom życie. Odpowiedź na pytanie co by było gdyby: poszedł inną ulicą, porozmawiał dłużej z napotkanym znajomym, był uprzejmy. Schemat wykorzystywany w innych filmach: odtwarzanie tych samych wydarzeń kilka razy wprowadzając do nich niewielkie zmiany postępowania.


Arytmetyka diabła 1991



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba życia w przeszłości

Bohaterka Żydówka Hanna żyje we współczesnych Stanach Zjednoczonych. pewnego dnia Hannah mdleje i budzi się w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu w 1940 roku. Bohaterka wie co ja czeka (zna historię) i próbuje jakoś przeżyć.

Peggy Sue wyszła za mąż 1986



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości.

Peggy Sue dorosła żona i matka mdleje na Balu Absolwentów. Budzi się ponownie jako nastolatka, wiedząc jak ułożyło się później jej życie Peggy postanawia zmienić swoje postępowanie i uniknąć błędów młodości.


Powrót do Przyszłości 1985-1990



Kategoria: wszystkie powyższe, źródło wszystkich powyższych!

Wzór i źródło wszystkich innych późniejszych koncepcji i sposobów manipulowania czasem. Klasyka klasyki w kategorii podróży. Marty McFly udał się w przeszłość przez przypadek i zmienił przyszłość, po czym musiał naprowadzić przeszłość na właściwe tory (przez przypadek sprawił, ze jego rodzice się nie poznali, musiał to naprawić, by on i jego rodzeństwo mogli się urodzić). W drugiej części Marty udał się do przyszłości by poprawić swoja przyszłość a w części trzeciej udał się na Dziki zachód by zmienić przyszłość w przeszłości Doktora Browna. Seria ta jest źródłem podstawowych zasad dotyczących zabawą czasem, które można dostrzec w innych filmach i serialach. Koncepcja zdjęcia i znikających/pojawiających się na nim postaci. Z tego filmu pochodzi zasada, że należy zmieniać jak najmniej w przeszłości ponieważ znacznie można zmienić przyszłość, działając w przeszłości można potem odnaleźć siebie na zdjęciach w przeszłości. Jeśli chcemy wrócić z przeszłości do przyszłości należy iść do przyjaciela i powiedzieć mu kim się jest by nam pomógł oraz wiele, wiele innych tropów i pomysłów.


Terminator 1984 - 2009



Kategoria: Cofanie się w czasie z przyszłości. Próba zmiany przyszłości.

Zła maszyna przybywa z przyszłości by zabić Sarah Connor, matkę przyszłego przywódcy ruchu oporu. Z przyszłości przybywa również żołnierz by chronić Sarah.  Jest to sytuacja gdy bohater przybywa z przyszłości (choć nie wiemy jak ona wygląda) i pojawia się we współczesności (z punktu widzenia widza) i stara się zapobiec zmianie w teraźniejszości jaką chce dokonać przeciwnik. Schemat powielony w 2 kontynuacjach filmu w roku 1991, 2003, natomiast w części czwartej w 2009 nie należy już mówić o podróży w czasie, mamy pokazana przyszłość o której była mowa we wcześniejszych filmach  Bardzo oryginalny pomysł, co ciekawa nie powielany w kolejnych innych filmach podejmujących tematykę podróży w czasie.


SERIALE

w Serialach (zwłaszcza tych, które z czasem zaczynają się wypalać i pojawiają się w nich już wszystkie możliwe wariacje i pomysły fabularne również bohaterowie podróżują w czasie.


Supernatural



Sam i Dean cofają się w czasie i poznają swojego dziadka, oraz młodą matkę i ojca w kilku odcinkach. Z tych odcinków dowiadują się więcej o swoim dziedzictwie "łowców"

Once Upon Time



W najnowszym sezonie Hak i Emma cofają się w czasie do momentu poznania Śnieżki i księcia. w tych odcinkach realizowany jest schemat przypadkowej zmiany przeszłości a następnie próby tego naprawienia. 

LOST. Zagubieni.



Bohaterowie w jednym z sezonów cofają się w czasie i żyją przez dłuższy czas w przeszłości dowiadując się skąd wzięły się bunkry na wyspie i ośrodki badawcze. Również pojawiają się na zdjęciach.


Polski Akcent:

Ile waży koń Trojański 2008



Kategoria: Cofanie się w czasie. Próba zmienienia przyszłości.

Chyba jedyny przykład w polskim kinie (ale jednak mamy taki film!) Bohaterka przenosi się do czasów PRL-u próbuje zmienić swoje życie rzucając szybciej byłego męża by poznać swojego drugiego męża, ratuje życie babci.


Seksmisja 1983


Seksmisja nie jest dosłownym przykładem podróży w czasie. Bohaterowie budzą się z hibernacji w przyszłości. Nie maja oni żadnej możliwości by powrócić do swoich czasów. Jednak zadziwienie przyszłością i próba "przystosowania się"  są motywem wspólnym łączącym ten film z innymi powyżej wymienionymi.



To wszystkie filmy z tych, które widziałam z wątkiem podróży w czasie, które udało mi się sobie przypomnieć. Wszelkie komentarze zawierające inne filmy, które powinny pojawić się na takim zestawieniu bardzo mile widziane.


Bonus na koniec:

Podróże w czasie romantycznie:

http://www.geeksaresexy.net/2015/07/08/the-most-adorable-and-awesome-sci-fi-love-story-ever-the-one-minute-time-machine-video/


4 komentarze :

  1. Nooo a SEKSMISJA to chyba najbardziej kultowy Polski film o podróży w czasie

    OdpowiedzUsuń
  2. W supernatural w S03E11 jest motyw pętli czasu kiedy Sam przeżywa ten sam dzień po śmierci brata Deana.

    OdpowiedzUsuń
  3. No i nowy serial 12 małp, jest dobry...

    OdpowiedzUsuń